Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

prof. dr hab. Andrzej Szyjewski

prof. dr hab. Andrzej Szyjewski

BIO

(ur. 1963) polski religioznawca, antropolog religii. Zajmuje się teorią mitu, szamanizmem, religiami Australii i Oceanii, problemem przemian zachodzących w religiach plemiennych. Od 1987 roku pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego. Doktoryzował się w 1994 roku na podstawie pracy Symbolika kruka, habilitacja w 2000 roku (rozprawa Religie Australii). Obecnie kierownik Zakładu Fenomenologii i Antropologii Religii Instytutu Religioznawstwa.

e-mail: andrzej.szyjewski@uj.edu.pl; a.szyjewski@iphils.uj.edu.pl

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

  • Religie społeczności tradycyjnych
  • Teoria mitu
  • Symbol religijny
  • Antropologia religii
  • Metodologia religioznawstwa

  • Religie Australii (Kraków 1998)
  • Etnologia religii (Kraków 2001)
  • Religia Słowian (Kraków 2003)
  • Od Valinoru do Mordoru (Kraków 2004)
  • Mitologia australijska jako nośnik tożsamości (Kraków 2014)

Seminarium licencjackie i magisterskie.

Seminarium doktoranckie.

Etnologia religii I: Religie sapołeczności zbieracko łowieckich

Etnologia religii II: Religie społeczności pasterskich i rolniczych

Szamanizm

Religie Australii i Oceanii

Religie Czarnej Afryki

Religie Indian Ameryki

Teoria mitu

Tolkien, mit, religia

Religia Słowian

Komparatystyka religii

Monografie/książki:

Charakterystyka przestrzeni w mitologii polinezyjskiej, nieopubl. praca magisterska, Kraków 1987, ss. 96.

Symbolika Kruka; między mitem a rzeczywistością, Nomos, Kraków 1991, ss. 292.

Teoria mitu; wybór tekstów, Kraków 1997, [pomoc naukowa dla studentów, na prawach rękopisu]

Religie Australii, Nomos, Kraków 1998, ss. 374.

Etnologia religii, Nomos, Kraków 2001, ss. 634. 

Religia Słowian, WAM, Kraków 2003, ss. 268;

Od Valinoru do Mordoru; świat mitu a religia w dziele Tolkiena, M, Kraków 2004, ss. 498;

Szamanizm, WAM, Kraków 2005, ss. 254;

Religie Czarnej Afryki, WAM, Kraków 2005, ss 312;

Mitologia australijska jako nośnik tożsamości, Nomos, Kraków 2014, ss. 364;

Artykuły:

  1. - Przestrzeń w kosmogonii polinezyjskiej, „Studia Religiologica”, z. 24, 1991, s. 9-17,
  2. - Kruk jako ptak szamański, „Studia Religiologica”, z. 25, 1992, s. 9-24;
  3. - Symbole zła: kruk, [w:] Bóg, Szatan, Grzech;  studia  socjologiczne, t. 2: Dzieje grzechu, obszary grzechu, red.  J. Kurczewski  i  W. Pawlik, Wyd. Nomos, Kraków 1992, s. 51-65;
  4. - Raport z badań nad symboliką zła na Suwalszczyźnie, „Nomos; Kwartalnik Religioznawczy” 1993, nr 3-4, s. 232-240.
  5. - Szukanie Proroka (obszerne fragmenty referatu z Konferencji "Religia w perspektywie XXI w."), „Dziennik Polski”, dodatek naukowy 7.01.1994.
  6. - [wspólnie z R. Dorczakiem] Narrow Path between Ideology and Economy; Problems of Educational Change in Poland, Network Newsnotes, International Net of Principals' Centers, ed. Oxford University & Harvard University, March 1994, vol. 8, nr 1 s. 8-9.
  7. - Inkulturacja - w napięciu między synkretyzmem  a  ortodoksją,  „Znak”, Kraków, wrzesień 1994, nr 472 (9), s. 46-54.
  8. - Drzewo Sięgające Nieba” w  perspektywie  etnologii  religioznawczej, [w:] W. Bator, Drzewo Sięgające Nieba, Wyd. Nomos, Kraków 1995, s. 9-16.
  9. - Antropologiczna interpretacja procesów religijnych  zachodzących  w Polsce, „Nomos; Kwartalnik  religioznawczy”,  nr 9,  Kraków  1995, s. 108-114;
  10. - Eschatologia religijna a pojęcie  czasu  w  kulturach  tradycyjnych, „Studia Religiologica” nr 28, Kraków 1995, s. 9-27.
  11. - Antropological Interpretation of Religious Processes in  Poland,  [w:] The Future of Religion, East and West, I. Borowik, P. Jab³oñski [red.], Wyd. Nomos, Kraków 1995, s. 166-172.
  12. - [wspólnie z R. Dorczakiem], Where the Reform of Polish Educational System is Going; Between ideology and economic limitations; Oxford Studies in Comparative Education, vol. 5 (1): Developing Schools for Democracy in Europe: an example of trans-European cooperation in education, J. Sayer [Ed.], Oxford 1995, s. 85-90;
  13. - Instytut Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego - w poszukiwaniu tożsamości w religioznawstwie, „Przegląd Religioznawczy”, nr 1/1995, s. 5-22.
  14. - Sacrum w kulturze Aborygenów australijskich, „Przegląd Religioznawczy”, nr 1/1995, s. 71-84. .
  15. - Po co religioznawstwu etnologia religii? „Nomos; Kwartalnik religioznawczy”, Kraków 1996, nr 15, s. 5-30.
  16. - Magia i sacrum imienia w kulturach tradycyjnych, [w:] „Przegląd Religioznawczy”, nr 3/1996: Imię Boga w religiach świata, materiały z konferencji, s. 3-13;
  17. - Pejotl, symbole i szamani, [w:] B. Myerhoff, Pejotlowe łowy, Wyd. Znak, Kraków 1997, s. 9-14.
  18. - Sakralność życia w systemie religijnym Aborygenów australijskich. w:  Życie jako wartość w kulturach świata, materiały z konferencji, pod red. Honoraty Cyrzan, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1997, s. 131-141.
  19. - Kwestia zbawienia w religiach kultur tradycyjnych, „Studia religiologica”, z. 31, Problem zbawienia w religiach i kulturach, red. J. Drabina, Kraków 1998, s. 95-112;
  20.    - Recepcja postaci Chrystusa w kulturach tradycyjnych, „Przegląd Religioznawczy” nr 3-4 1999 [193-194], s. 221-244;
  21. - Przemiany religii Aborygenów australijskich, [w:] Religia i kultura w globalizującym się świecie, materiały konferencyjne, red. M. Kempny i G. Woroniecka, Wyd. Nomos, Kraków 1999, s. 239-246; 
  22. - Soteriological Context of Orion and Sirius in Tribal Traditions, [w:] Œwiatowit Supplement Series H: Anthropology, vol II: Actes de la Vèrne Conférence Annuelle de la SEAC, Gdañsk 1997, red. A. Lebeuf i M. Ziółkowski, Warszawa-Gdańsk 1999, s. 251-261;
  23. - Szamani wobec Istoty Najwyższej, „Studia religiologica” s. 33, Kraków 2000, s. 191-213;
  24. - Czy Weber był religioznawcą? [w:] Max Weber, Dzieła zebrane z socjologii religii, t. 1: Taoizm i konfucjanizm, Kraków 2000, s. XXXIII-XL;
  25. - Dlaczego ludzie mają religie?, „Nomos; kwartalnik religioznawczy” nr 34/36, Kraków 2001 [2002], s. 298-330;
  26. - Roya Rappaporta koncepcja religii jako uprawomonienia języka, [w:] E. Przybył [red.], Ostatnie przed wielkim milczeniem; język i religia, Nomos, Kraków 2002, s. 215-227;
  27. - Шаманство и синкретизм [в:] Ю. А. Бабинов и др. [ред], Взаимоотношения религиозных конфессий в многонациональном регионе; сборник научных трудов, Изд. Вебер, Севаастополь 2001, с. 204-211;
  28. - Дионизийский тип религиозного опыта, [в:] В. П. Казарин [ред.], Дионис - Вакх - Бахус в культуре народов мира; научный сборник, вып. 1, Крымский Архив, Симферополь 2002, s. 113-118;
  29. - Religia w perspektywie etnoreligioznawczej - przegląd stanowisk, [w:] Definicja religii; studia i szkice, M. Karas [red.], FHG Tondera, Kraków 2002, s. 41-100;
  30. - Dlaczego ludzie mają religie? [w:] Definicja religii; studia i szkice, M. Karas [red.], FHG Tondera, Kraków 2002, s. 167-204;
  31. - Religia w perspektywie antropologicznej - przegląd stanowisk, „Studia Religiologica” z. 35, Kraków 2001, s. 9-49;
  32. - The Teaching of Religious Studies in Poland - Its History and the Current State, [w:] Religions, Churches and the Scientific Studies of Religion in Poland and Ukraine, I. Borowik [ed.], „Nomos”, Kraków 2003 [wyd. 2004], s. 161-174;
  33. O genezie religii raz jeszcze, „Przegląd Religioznawczy” 2003 nr 3, s. 45-58;
  34. Prawda a mit; klucz do Tolkienowskiego świata, „Znak” 2004 nr 9 (592), s. 19-34;
  35. Religious ethnology in Poland; the issues of folk religion, [w:] Ethnology of religion; studies in ethnology, G. Barna [ed.], Akadémiai Kaido, Budapest 2004, s. 222-248;
  36. Światopogląd a religia; na marginesie seminarium profesora Włodzimierza Pawluczuka, [w:] Światopogląd; między transcendencją a codziennością; Księga jubileuszowa na 70-lecie urodzin Profesora Włodzimierza Pawluczuka, I. Borowik, H. Hoffmann [red.], Nomos, Kraków 2004, s. 32-44;
  37. Kwestia wczesnego Alczeringa; [w:] Tajemnica czasu i religie, I. Trzcińska [red.], Aureus, Kraków 2005, s. 199-210;
  38. Granice mitu; „Studia religiologica”, z. 38: Mit w badaniach religioznawców, Kraków 2006, s. 9-27;
  39. Zanik (uwiąd) bogów w mitach celtyckich, [w:]  Religia - system - ewolucja, I. Trzcińska [red.], ZW Nomos, Kraków 2006, s. 69-86; 1,8 ark.; rec. 
  40. Człowiek w drodze do życia sakralnego: sacrum, rytuał i symbol w koncepcji Victora Turnera, [w:] V. Turner, Las symboli; aspekty rytuałów u ludu Ndembu, tłum. A. Szyjewski, ZW Nomos, Kraków 2006, s. I-XXX; 
  41. Religia Słowian, [w:] Słownik wiedzy o religiach, red. K. Banek, wyd. ParkEdukacja, Bielsko-Biała 2007, s. 466-477, arkuszy 1
  42. Religie plemienne, ibidem, s. 511-538. , arkuszy 2,5
  43. Historia a granice mitu, [w:] Religia wobec historii historia wobec religii, E. Przybył [red.], Nomos, Kraków 2006, s. 24-33,  arkuszy 1
  44. Sacrum od działania do mowy – Roy Rappaport w środowisku rytualnym, [w:], R. A. Rappaport, Rytuał i religia w rozwoju ludzkości, Nomos, Kraków 2007, s. XI-XXXIII; arkuszy 2;
  45. Rozbite kubki po dekonstrukcji; współczesne antropologiczne teorie religii, „Studia Religiologica” 2007, zeszyt 40, s. 135-169, arkuszy 3;
  46. Chaos a kosmos w życiu i badaniach Eleazara Mieletinskiego, w: E. .Mieletinski, Pochodzenie eposu bohaterskiego, wczesne formy i archaiczne zabytki, Nomos 2009; s. 7-24, 1.5 arkusza
  47. Political factors in religious knowledge teaching: the case of religious education in Poland, „Journal Studi e Materiali di Storia delle Religioni, 2009 vol. 75 : L'insegnamento della Storia delle religioni in Europa tra scuola e università n. 2, s. 443-456
  48. Niedźwiedzia kult [w:] Encyklopedia katolicka,  Edward Griglewicz red., t. XIII, Lublin, Wydawnictwo KUL 2009 [2010], 1068-1069, 0,2 arkusza, ISBN 978-83-7306-443-0
  49. Kategoria mitu w badaniach nad literaturą a twórczość J.R.R. Tolkiena, [w:] Mity współczesnej duchowości, Łukasz Trzciński red., Kraków, Nomos, 2010, s. 121-136,  1 arkusz, ISBN978-83-7688-032-7;
  50. Myth and Australian Aboriginal Identity, [w:] Religions and Identities in Transition, Irena Borowik, Małgorzata Zawiła eds., Kraków, Nomos, 2010, s. 187-197,  0,5 arkusza, ISBN 978-83-7688-035-8;
  51. Dlaczego zginął klan Achilpa? Analiza mitu wędrówek przodków Aranda w kontekście dyskursu Eliade – Smith – Gill, „Nomos; kwartalnik religioznawczy”, 2009 [2010] nr 67/68, s. 25-61;
  52. „Miara, liczba i waga” – Andrzeja Wiercińskiego droga do poznania, [w:] A. Wierciński, Magia i religia; szkica z antropologii religii, NOMOS, Kraków 2010, s. VII-XXX;
  53. Doświadczenie religijne – problemy terminologiczne, „Studia Religiologica” 2011, z. 44, s. 7-34;
  54. Męskie versus żeńskie czy męskie w żeńskim i żeńskie w męskim? Problem relacji płciowych w mitach australijskich, „Studia Religiologica” 2012 z. 45 nr 1; [online];  s. 57-66 [online]; 10.4467/20844077SR.12.004.0796
  55.   Problem relacji płciowych w mitach australijskich: zasada matrioszki, „Studia Religiologica” 2012 z. 45 nr 2, s. 117-124
  56. Deus ex structura; religia w ujęciu Lévi-Straussowskiego strukturalizmu [w] Antropolog i jego magia; współczesne inspiracje twórczością Claude’a Lévi-Straussa, Nomos, Kraków 2013, red. E. Nowicka, M. Głowacka-Graiper, s. 19-29; 0,7 ark
  57. Tnatantja, Droga Mleczna, axis mundi; wymiar wertykalny w mitach australijskich, „Przegląd Religioznawczy” 2013, nr 1 s. 35-54 1,5 arkusza, ISSN 1230-4379;
  58. Mitologia australijska jako nośnik tożsamości, Nomos, Kraków 2014, monografia, ss. 364;
  59. Australijskie ceremonie ognia: ogień w religii Warlpiri, „Studia Religiologica” 2014, z. 47, nr 1, s. 29-42,
  60. Australijskie ceremonie ognia: Gadjari i Buluwandi,  „Studia Religiologica” 2014, z. 47, nr. 3, s. 197-211; 
  61. Mityczny model świata w "The Story of Kullervo" J. R. R. Tolkiena [w:] Tolkien - mit, historia, literatura : eseje i studia, 2016. - S. 41-72    
  62. Ludzie czy zwierzęta? : przodkowie w mitach Uluru u Pitjantjatjara, „Rocznik Lubuski”, 2016 t. 42, Transhumanizm a kontrintuicyjność mitycznego obrazu człowieka nr 2, s. 61-94                                                                               
  63. Kiedy Mesjasz wie, że jest Mesjaszem : koncepcja religii w Diunie Franka Herberta „Filozofia religii”, 2016 t. 3, Literatura, religia, filozofia nr 1, s. 9-40                       
  64. Australijskie ceremonie ognia : ceremonie Wollunki u Warramunga, Studia Religiologica, 2016 t. 49 nr 3, s. 231-249                               
  65. Zmiany relacji: mit – rytuał w australijskich ceremoniach ognia,  „Quaestiones Oralitatis” 2016, nr 1, s. 183-216  
  66. A. Szyjewski, Księga Zaginionych Opowieści’ Od Mitu Ustnego Do Zapisu,  „Quaestiones Oralitatis”, no. 2 (2016): 119–145;
  67. „Tworzenie kraju” (Making Country) jako zasada przekładalności treści mitycznych na rytualne w tradycjach aborygeńskich,  „Quaestiones Oralitatis”, 2017 t. 3,  s. 191-219
  68. Australian fire ceremonies: Lartna and Engwura in the Arrernte tribe, "Studia Religiologica" 51 (1) 2018, s. 67–82;

Hasła w Encyklopedii:

  1. - hasła dotyczące:  religii prehistorycznych, Słowian,  Bałtów,  Azji,  Ameryk,  Afryki, Australii  i Oceanii w leksykonie: Bogowie, demony, herosi, red. Z. Pasek, Wyd. Znak, Kraków 1996, ok. 90 stron + wstęp: aitwary, Alosza Popowicz, Andaj, Auszrine, Autrimpus, Baba Jaga, Bardoyts, beregynie, Biała Bogini, Biała Dama, Białobóg, biesy, Bogini-Matka, boginki, Boruta, Chors, Czarnogłów, Czernobóg, Dadźbóg, Dieva deli, Dievas, Dobrochoczy, Dobrynia Nikitycz, Dodola, Dola, Domowy, dziady, Dziewanna, dziwożony, edzeny, Gabia, Ilja Muromiec, Jarowit, Jumis, Jurasmat, kauki, Kij, Szczek i Choriw, Krak, krasnoludki, Kurke, Lech, Lelum Polelum, leszy, Łada, Łajma, Marzanna, Medine, Meness, Mokosz, nawie, Pan Dzikiej Zwierzyny, Perepłut, Perperuna, Perun, płanetnicy, Podaga, południce, Popiel, Porewit, Porenut i Rujewit, Potnia Theron, Prowe, Rgieł i Siem, Rodz i rodzanice, rusałki, Strzybóg, strzygi, Swarog, Swarożyc, Świętowit, Trygław, ubożęta, upiory, utopce, Wanda, Weles, wilkołaki, wiły, żmije, Żywie.
  2. - hasło RELIGIA, [w:] Nowa Wielka Encyklopedia Powszechna, PWN, Warszawa 1996, t. 5, s. 489-491
  3. - hasła dotyczące: religii prehistorycznych, Słowian,  Bałtów,  Azji, Ameryk,  Afryki, Australii i Oceanii w: Leksykon miejsc świętych, red. Z. Pasek, Wyd. Znak, Kraków 1997, [Altamira, Arkona, Ayers Rock, Cahokia, Chaco Canyon, Drachenloch, Dume, Gourao, Ife, Jukuita, Karisimbi, Kerenyaga, Kijów, Kilauea, Kumasi, Lascaux, Les Trois Fréres-Tuc d’Audobert, Loove, Marahuaca, Mbanza Ngungu, Michipicoten, Montespan, Motu Nui, Oraibi, Perynia, Pipestone, Raiatea, Romowe, Ślęża, Tuma, Ukewere, Vöhanda, Wainambi, Wankima, Whydah, Wirikuta, Yugo Dogoru]
  4. - hasła dotyczące przedchrześcijańskich centrów kultowych w: Leksykon miejsc świętych Rzeczypospolitej, red. A. Jackowski, Wyd. Znak, Kraków 1998, [Budziszyn koło Makobód, Chełmska Góra nad Pilicą, Gniezno, Góra Dobrzeszowska, Haćki, Kraków, Krzemionki Opatowskie, Łysa Góra, Otalążka, Płock, Radochowska Jaskinia, Radzikowo Stare, Szczecin, Ślęża, Trzebcz, Trzebiatów, Wisła, Wolin, Wyszogród], ok. 30 s.
  5. - hasła: Ablucja, Bóg, Bóstwa, Czary, Graal, Mana, Manitu, Obiata, Obrzędy Przejścia, Ofiara, Pierwotne Religie, Post, Przodków Kult, Praktyki, Religia, Szamanizm, Totemizm, w: Encyklopedia popularna (1-tomowa), Wyd. J. Kluszczyński & S-ka, Kraków 1998;
  6. - hasła dotyczące: religii prehistorycznych, Słowian,  Bałtów,  Azji, Ameryk,  Afryki, Australii i Oceanii w: Leksykon zaświatów, red. M. Sacha-Piekło, Wyd. Znak, Kraków 1999; Wstęp s. 20-22, 24-26, 32-38; Adliwum, Ahpikondia, Aroe, Bralgu i Badu, Bullimach, Dolny Świat, Dom Mitów, Drzewo Kosmiczne, Dsivoa, Etl’bang, Góra Kosmiczna, Górny Świat, Hawaiki, Ile Orun, Kahunia, Katczin Kaiakwi, Kraina Wiecznych Łowów, Läng, Mburotu, Mu-Igala, Mumongi Chokto Bira, Nawie, Oroi, Oś Kosmiczna, Ototolane, Po, Rangi, Sigi Tolo, Un Penger, , Vels, Wyirrewarre, Wyraj, [ok. 40 s.].
  7. - hasła: w: Leksykon religioznawczy, „Przegląd Religioznawczy” nr 12, 3-4/1998 [187-188, 189-190]. Aborygenów Religie [s. 8-9], Alczeringa [s. 27-28], Ayers Rock [s. 63-64], Baiame [s. 68], Bundżil [s. 113], Czuringa [s. 140-141, Daramulun [s. 143], Inicjacje Australijskie [s. 249-250], Inticziuma [s. 254-255], Karadżi [s. 290], Kunapipi [s. 385-386, Subincyzja [s. 216-217], Tęczowy Wąż [s. 263-264], Totemizm Australijski [s. 268-269], Wondżiny [s. 294].; 
  8. - hasła etnoreligioznawcze  w: Encyklopedia popularna (8 tomowa), wyd. J. Kluszczyński i S-ka; ok. 80 s., Kraków 2002. abaasy, ablucja, Aczakoik, agnuski, Ahsonmutli, Aido-Hwedo. aitwary, ajyy, Ajyysyt, Alahatala, alczeringa, Alhou, Alosza Popowicz, Altdżira, Aluelab, Ałpamysz, Amma, amulet, Anansi, animizm, Arebati, Arsan Duołaj, atua, Auszrine, Autrimpus, Baaj Bajanaj, Baba Jaga, Bajame, Bajagaw, baloma, Batara Guru, bazimu, betyl, beregynie, Białobóg, biesy, Biliku, boginki, Bogoraz-Tan Władimir, Borte Czino Bóg, bóstwa, Burchan Kałdun, Cahokia, Campbell Joseph, Chargi, Chors, Chośadam, Codrignton Robert Henry, Czarnogłów, czary, Czernobóg, czuringa, Dadźbóg, Daramulun, dema, deus otiosus, Dieva deli, Dievas, Dobrynia Nikitycz, Doch, Dodola, Dola, Drachenloch, dziwożony, Dżangar, Dżuok, Ekszeri, emeget, Erlik, Er Sogotoch, Eś, etnologia religii, Etügen, Faro, Frazer James Georg, Geser, Ghaunu, Gluskap, Graal, Hajawata, heros, heros kulturowy, Hewioso, Hina, Hisze, Huweane, Ilja Muromiec, Illapa, Imana, Inmar, Inticziuma, Istota Najwyższa, Ixchel, Jabme akka, jajo kosmiczne, Jarowit, Jemandża, Jen, Jevons Frank Byron, Jumis, Jurasmat, K’aagn, kahausibware, Kaleva, Kalunga, Kałtasz Ekwa, kamuj, kanibalizm, Karei, Katonda, kauki, Keremet, Khmvum, Kij, Szczek i Choriw, kimbangizm, Kimbangu Szymon, Kinharingan, Kobłanddy Batyr, Kon Tiki Wirakocza, krasnoludki, Kugu jama, Kugurak, Kujkil, kula, kulty cargo, Kunapipi, Kunamnggur, Kurdalagon, Kurke, Kwoth, lang Andrew, Lech, legenda, Lelum Polelum, Leszy, leza, Loa, Loove, Lug, Łajma, Mael Duin, magia, Maira-Monan, Makumba, Mama Quilla, Mana, manaizm, Manitu, Maui, Mawu-Lisa, Mbanza Ngungu, megality, Meness, menhiry, mit, mitologia, mitoznawstwo, mokosz, morfologia świętości, Morgan Le Fay, Motu Nui, Mula Dżadi, Mulungu, Mungan-ngaua, Musso Koroni, Mwindo, Nartowie, nawie, New Grange, Ngaa, Ngai, Njame, Nommo, Nuadu, Num, Numi Torum, Nzambi, Obatala, obiata, obrzędy przejścia, ofiara, Ogun, Olorun, ongony, Oraibi, orenda, orisza, ‘Oro, Orunmila, Papa, pejotyzm, Pele, Pemba, Perceval, Perepłut, Perkun, Perperuna, Perun, Perynia, pierwotne religie, Pipestone, Piuche, płanetnicy, Podaga, południce, Popiel, Porewit, Porenut i Rujewit, post, praktyki religijne, pramonoteizm, preanizmizm, Prowe, prymicja, przodków kult, Ptak Gromu, Puluga, Puszkaitis, Radin Paul, Raiatea, Rangi, rata, religia, Rgieł i Siem, Rhiannon, Rod i rodzanice, Romowe, Rongo, Saule, Scathach, Sedna, Sila, smok, Sosłan, Sowij, Stonehenge, Strzybóg, Sundżaata, Swarog, Swarożyc, szaman, szamanizm, Szango, Szkaj, Świętowit, tabu, Tagaro, Tam Apo, tambaran, Tane, Tangaroa, taranis, tarantyzm, Tawiskaron i Tioskeha, Teljawelis, Tenamtongyn, Tengri, Tęczowy Wąż, thursy, Tore, tonrak, totemizm, trickster, Trygław, Tu, Tuc d’Audobert, Tudava, Tuma, ubożeta, Ukewere, Ulgen, Ułuu Tojon, upiory, uroczysko, Urüng Ajyy Tojon, Usini, utopce, voodoo, Wolund, Wainambi, Wakan Tanka, Wankima, Wejopatis, Weles, Velnias, Whydach, wiły, Wirikuta, Wisakedżak, wodun, wondżiny, Wunekau, Yaya, Ylynda Kotta, Żemyna, żmije, Żworune, Żywia.
  9. - hasła w Religia; Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski: t. 1 (Warszawa 2001): Ablucja, Alczeringa (s. 138), Antropofagia (s. 257), Antropologia religii (s. 259-260); Australii religie (plemienne) (s. 408-411), Baiame (s. 460); t. 2 (Warszawa 2001): Bliźniacy (s. 139-140), Bobbi-Bobbi (s. 150), Bogini-Dziewica (s. 161-162), Bogini-Matka (s. 162-164), Bóstwa (s. 228-231), Budziszyn (s. 330-331), Bundżil (s. 343), Burchan Kałdun (s. 344), Byk i krowa (s. 351-353), Cahokia (s. 357), Chaco Canyon (s. 403-404), Chaos (s. 410); t. 3 (Warszawa 2002): Czarownik  (s. 95), Człowiek (s. 119-120), Czuringa (s. 124), Deifikacja (s. 172), Dema (s. 182), Deus otiosus (s. 198-199), Eliade Mircea (s. 400-401), Etnologia religii (s. 451-454), Ewolucjonizm  (s. 501-502); t. 4 (Warszawa 2002): Fetyszyzm (s. 23-24), Frazer James G. (s. 107-109), Gobliny (s. 203), Gourao (s. 220), Hawaiki (s. 334); Hierofania (s. 397), Hierogamia (s. 397); t. 5 (Warszawa 2002): Jenisej (s. 186), Jukuita (s. 269), Kerenyaga (s. 439), Kilauea (s. 453); t. 6 (Warszawa 2002): Kruk (s. 113-115), Kukurydza (s. 138-139), Kult (s. 142-143), Kult przodków (s. 143-144), Kulty agrarne (ss. 150-151), Kulty płodności (s. 151), Lapończyków religia (s. 196-197), Maska (s. 449-450), Melanezji religie (482-483); t. 7 (Warszawa 2003): Mikronezji religie rodzime (40-42), Millenaryzm (45), Niedźwiedź (286-290), Ofiara (393-395), Oraibi (430), Pająk (477-478); t. 8 (Warszawa 2003): Pochówek (162-163), Polinezji religie (169-170), Politeizm (170), Preanimizm (255), Religia a mitologia (407-410), Religie plemienne (416-417); t. 9: Słowian religie (90-92), Szamanizm (180-181).
  10. - hasło: KSIĘGI ŚWIĘTE w: Encyklopedia Powszechna PWN (1-tomowa), Warszawa 2001;
  11. - hasła: Aborygenów religie, Ablucja, Alczera, Animatyzm, Antropofagia, Antropologia religijna, Archetyp, Asceza, bóstwo, Bogini-Matka, Chaos, Czarownik, Deifikacja, Desakralizacja, Deus otiosus, Eliade Mircea, Ewolucjonizm, Fenomenologia religii, Hierofania, Hierogamia, Inicjacja, Księgi Święte, Kult, Kulty agrarne, Kult przodków, Kulty płodności, Kulty uraniczne, Kulty ognia, Melanezji religie, Millenaryzm, Ofiara, Ołtarz, Polinezji religie, Politeizm, Plemienne religie w: Nowa Encyklopedia Powszechna PWN
  12. - hasła: KOSMOGONIA RELIGIJNA i KOSMOLOGIA w Encyklopedia Katolicka t. 9; Lublin 2002;