W przeciwieństwie do perspektywy historycznej, zgodnie z którą analizuje się stopniowy rozwój poszczególnych tradycji religijnych, pracowników naszego Zakładu interesuje przede wszystkim porównawcza analiza fenomenów występujących jednocześnie w wielu różnych systemach wierzeniowych oraz ich powiazania z biologicznymi, psychologicznymi i kulturowymi uwarunkowaniami ludzkiej natury. Wiodącymi dla Zakładu dyscyplinami naukowymi są antropologia religii i psychologia religii, oraz czerpiące z obu tych dziedzin interdyscyplinarne religioznawstwo kognitywne. Zainteresowania pracowników obejmują jednak także semiotykę i fenomenologię. Interesuje nas problematyka tradycyjnych systemów wierzeniowych, szamanizm, joga, teorie mitu i rytuału, kwestia symboliki religijnej i religijnych metafor, mistycyzm, uwarunkowania religijności i ateizmu, religijne motywacje zachowań, gender studies oraz nowe ruchy religijne. Najbliższymi nam systemami wierzeniowymi są religie plemienne Afryki, Australii, Polinezji i Melanezji, Syberii oraz obu Ameryk, religia Słowian, judaizm i hinduizm.
Pracownicy
prof. dr hab. Andrzej Szyjewski - kierownik Zakładu
Zakład Filozofii i Socjologii Religii zajmuje się filozoficzną refleksją nad religią. Prezentowane są wybrane nowoczesne wątki filozofii religii oraz historia filozoficznych badań religii. Główne przedmioty zainteresowań pracowników zakładu to: historyczna relacja wiary i rozumu, teorie Boga, teorie sekularyzacji, filozoficzne koncepcje mitu, historyczne spory o granice poznania religijnego itd. Poza tym w Zakładzie prowadzone są badania o charakterze historyczno filozoficznym, analizowany jest nowożytny spór: nauka a religia oraz zagadnienia etyczne i bioetyczne. Badane są także wybrane kwestie z antropologii filozoficznej.
Zakład Filozofii i Socjologii Religii prowadzi badania nad religią z perspektywy nauk społecznych. Podejmowane tematy badawcze dotyczą współczesnych przemian religii, religijności i duchowości (religijność Polaków, religia w sferze publicznej, religia a migracja, religia a tożsamość, religia a przestrzeń, religia a media, religia w Afryce, islam w Europie, pentekostalizm, New Age, fundamentalizm, nowa duchowość, nowe ruchy religijne), a także współczesnych i klasycznych teorii religii oraz jakościowych metod badań w naukach społecznych.
Pracownicy
prof. dr hab. Krzysztof Mech
dr hab. Dominika Motak
dr Tomasz Niezgoda
mgr Kaja Kajder
mgr Agata Rejowska
Pracownicy zakładu zajmują się intedyscyplinarnymi badaniami nad wyznaniami religijnymi w Polsce. Zakład prowadzi również Archiwum Religii w Polsce, gromadzące materiały źródłowe (zarówno pisane jak i audiowizualne) dokumentujące historię i działalność wspólnot religijnych w naszym kraju. Zainteresowania pracowników zakładu obejmują również historię i kulturę Kościołów chrześcijańskich od ich powstania do czasów współczesnych.
Pracownicy
dr hab. Elżbieta Przybył –Sadowska
Zakład zajmuje się historią i teorią religii, historyczną antropologią religii a także historią religioznawstwa w kontekście rozwoju nauk humanistycznych. Zainteresowania jego pracowników skupiają się na badaniu religii starożytnych basenu Morza Śródziemnego (religia starożytnych Greków, antropologia ofiary, orfizm i kulty misteryjne, historia mitologii antycznej), religii starożytnego Egiptu; wybranych tradycji religijnych przedchrześcijańskiej Europy; religii subkontynentu indyjskiego - zwłaszcza religii Bengalu i nurtów tantrycznych; religii Chin, zwłaszcza taoizmu; orientalnych Nowych Ruchów Religijnych; problematyki doświadczenia religijnego/mistycznego. Od roku akademickiego 2016/2017 Zakład Historii Religii prowadzi otwarte seminarium poświęcone tekstom religijnym i filozoficznym Późnego Antyku (neoplatonizm, Corpus Hermeticum, Wyrocznie Chaldejskie, poematy orfickie, alchemia grecka, pisma chrześcijańskie) i ich recepcji w epoce nowożytnej (Hermetyzm, Ezoteryzm).
Pracownicy
dr hab. Lech Trzcionkowski
dr Robert Czyżykowski
dr Natalia Zawiejska
dr Anna Izdebska
dr hab. Ioanna Patera
Pracownicy
prof. dr hab. Krzysztof Pilarczyk – kierownik Pracowni
dr Łukasz Stypuła
Pracownia Historii Relacji Chrześcijańsko-Żydowskich jest jednostką pomocniczą Instytutu Religioznawstwa Wydziału Filozoficznego UJ, podporządkowaną bezpośrednio dyrektorowi Instytutu Religioznawstwa.
Do zadań Pracowni należy w szczególności:
1) współpraca z jednostkami organizacyjnymi Instytutu Religioznawstwa w prowadzeniu interdyscyplinarnych badań nad historią relacji chrześcijańsko-żydowskich od wyłonienia się z judaizmu chrześcijaństwa, przez czas ich oddzielania się („rozbratu”), separacji, prześladowań, antyjudaizmu i antysemityzmu, aż po podjęcie dialogu międzyreligijnego i międzykulturowego; (zob. realizowany projekt)
2) popularyzacja wyników badań naukowych w środowiskach pozauniwersyteckich (młodzieżowych i osób dorosłych, w tym uczestników uniwersytetów trzeciego wieku) oraz w mediach społecznego przekazu przez stworzenie wortalu internetowego, prowadzenia blogu i wykorzystanie innych narzędzi humanistyki cyfrowej w sieci internet;
3) organizacja zajęć dydaktycznych poświęconych historii chrześcijaństwa, judaizmu oraz relacjom chrześcijańsko-żydowskim;
4) organizowanie konferencji, sympozjów, seminariów oraz wykładów dotyczących problematyki relacji chrześcijańsko-żydowskich; organizowanie terenowych wyjazdów badawczych, warsztatów, kursów oraz innych form działalności edukacyjnej, naukowej i popularno-naukowej;
5) podejmowanie działań integrujących środowiska naukowe w Polsce i zagranicą zajmujące się badaniami w zakresie historii relacji chrześcijańsko-żydowskich;
6) współpraca ze stowarzyszeniami, instytucjami religijnymi oraz innymi organizacjami prowadzącymi dialog chrześcijańsko-judaistyczny.